Introductie LO:
Onderstaand FD artikel van 17 september 2024 geeft een aardig inzicht in de 4 SWOT categorieën uit mijn schema van 12 juni 2023.
Alternatief, in de recente woorden van Murat Durmus op LinkedIn: de papegaai die denkt dat hij Picasso is……….
Geloof in AI als wondermiddel vervliegt (FD)
Door: Sandra Olsthoorn, Lennart Zandbergen
Datum: 17 september 2024
“De koersen van technologiebedrijven schieten heen en weer. Beleggers zijn zenuwachtig over de vraag of kunstmatige intelligentie zich in de echte wereld kan bewijzen. Bedrijfscijfers moeten meer dan geweldig zijn, anders worden ze onmiddellijk geïnterpreteerd als teken dat de markt zich te veel heeft laten meeslepen door de AI-hype. Waar komen die zenuwen vandaan?
In het kort
- Twijfels over de opbrengsten van AI-investeringen laten techaandelen wild stuiteren.
- Gebruik van AI in bedrijfswereld gaat niet zo snel, terwijl de investeringen torenhoog zijn.
- Verhalen van bedrijven die de technologie succesvol toepassen zijn nog schaars.
Zelfs AI-lieveling Nvidia, dat met zijn chips de belangrijkste grondstof voor de technologie levert, maakte op de beurs een flinke duik toen het onlangs voor het eerst in een aantal kwartalen goede, maar niet onvoorstelbaar goede kwartaalcijfers presenteerde.
Waar komen die zenuwen vandaan? Welke aanwijzingen zijn er dat AI de hype níet waar gaat maken? En wat staat daar tegenover aan signalen dat we wel degelijk aan de vooravond van een revolutie staan?
Weinig gebruik AI
De bedragen die worden geïnvesteerd in de ontwikkeling van AI zijn astronomisch. De kapitaaluitgaven van alleen al de vijf grootste techbedrijven (Alphabet, Apple, Amazon, Meta en Microsoft) zijn sinds het begin van de AI-hype hard opgelopen, van rond de $105 mrd in 2021 tot $167 mrd in het recentst afgeronde boekjaar. Dat cijfer lijkt in het komende jaar verder te groeien, naar zo’n $221 mrd — een ruime verdubbeling in vijf jaar tijd.
Vrijwel al dat geld besteden de vijf aan het uitbouwen van hun datacenters, het kopen van peperdure AI-chips en het zelf ontwikkelen van halfgeleiders die de berekeningen voor kunstmatige intelligentie zo efficiënt mogelijk kunnen uitvoeren. En dat geld moeten ze op enig moment toch echt terugverdienen.
David Cahn, een partner van techinvesteerder Sequoia, berekende dat bedrijven die geld hebben geïnvesteerd in AI gezamenlijk voor $600 mrd aan jaaromzet moeten genereren om dat geld terug te verdienen. ‘De vraag is: waar ga je al die infrastructuur voor gebruiken? Hoe gaat het de levens van mensen veranderen?’, zo stelde Cahn retorisch.
Investeringen Big Tech schieten de lucht in
De tekenen dat de technologie op dit moment veel impact heeft, zijn eigenlijk beperkt. Burgers en bedrijven lijken AI niet zo snel te omarmen als twee jaar geleden misschien werd verwacht, toen OpenAI met de lancering van chatbot ChatGPT-3 de hype ontketende. Recente cijfers van het Amerikaanse statistiekbureau US Census, zijn wat dat betreft vrij ontnuchterend.
In februari 2024 maakte slechts 5,4% van de Amerikaanse bedrijven gebruik van AI, bleek uit het Census-onderzoek. Zelfs de optimistische prognoses gaan ervan uit dat dit aantal in de herfst van 2024 tot hooguit 6,6% zal oplopen. Afgaand op deze cijfers lijkt de impact van AI beperkt tot een klein deel van het bedrijfsleven. En dan verwacht onderzoeksbureau Gartner ook nog dat 30% van de experimenten die bij bedrijven worden gedaan met generatieve AI – de programma’s die vloeiend vragen beantwoorden of beeld en code – binnen een jaar zal worden gestopt.
Technologie in telefoons
Intussen zijn de aanbieders van grote generatieve AI-modellen vaag over hoeveel gebruikers ze precies hebben. Over OpenAI lekte vorige week uit dat het nu 10 miljoen particuliere betalende klanten zou hebben en 1 miljoen gebruikers met een (duurder) zakelijk abonnement. Het zou het bedrijf op jaarbasis $2,75 mrd omzet opleveren. Maar het feit dat het door Sam Altman geleide bedrijf ook jaarlijkse kosten kent van zo’n $6 mrd laat zien dat dit vooralsnog een weinig lucratieve bezigheid is – de $150 mrd waar het bedrijf naar verluidt op wordt gewaardeerd ten spijt.
De situatie kan natuurlijk snel veranderen. De drempel om AI te gebruiken gaat omlaag nu de technologie in telefoons wordt geïntegreerd. Dat zou de gewenning kunnen versnellen en ook bedrijven ertoe kunnen aanzetten om er meer gebruik van te maken.
Succesverhalen schaars
Het relatief beperkte gebruik maakt ook dat er weinig succesverhalen zijn van bedrijven die serieuze productiviteitswinst boeken door AI, of die een nieuwe inkomstenbron hebben aangeboord. ‘Het gaat niet zo snel als de markt een halfjaar geleden dacht’, onderschrijft Gregor Biljardt, die bij Simon-Kucher bedrijven adviseert over hun AI verdienmodellen. ‘Het is ingewikkeld om toepassingen te maken die onderscheidend zijn ten opzichte van ChatGPT en waaraan je iets kunt verdienen, daar gaat veel denkwerk in. Veel bedrijven zijn ermee bezig, maar slechts enkelen hebben het gouden ei gevonden.’
Een prominent succesverhaal is Klarna. Het betaalbedrijf pocht over de productiviteitswinst die het met AI behaalt. Het reduceerde naar eigen zeggen met dank aan AI het aantal medewerkers al van 5000 naar 3800. En daar kunnen er nog wel 1800 vanaf, aldus ceo Sebastian Siemiatkowski onlangs bij de BBC. Het is de vraag of Klarna, dat een beursgang wil maken, de AI-hype niet gebruikt om een positief verhaal op te hangen aan het ontslaan van een groot deel van het personeel.
Klappen op de beurs
Tegenover het verhaal van Klarna staan verhalen over bedrijven die de verwachtingen vooralsnog niet waar kunnen maken. Zo kreeg de verkoper van AI-bedrijfssoftware C3.ai onlangs klappen op de beurs omdat het bedrijf in de ogen van analisten te weinig abonnementen had weten te slijten. En bijvoorbeeld Adobe – het bedrijf achter Photoshop en pdf-programma Acrobat Reader – heeft moeite gebruikers voor de nieuwe AI-instrumenten in zijn software te laten betalen, zo bleek uit vorige week gepubliceerde cijfers.
En dan zijn er ook steeds meer twijfels over hoe groot de voordelen voor bedrijven en de economie uiteindelijk zullen zijn. De potentiële productiviteitswinst die wordt toegeschreven aan AI wordt schromelijk overdreven, beredeneerde bijvoorbeeld de econoom en MIT-hoogleraar Daron Acemoglu in een paper. Hij rekende voor dat de verwachte productiviteitswinst die aan AI wordt toegeschreven in tien jaar een extra economische groei oplevert van hooguit een half procentpunt.
Lachwekkende misstanden
Daartegenover staan de mensen die volhouden dat degenen die nu zenuwachtig worden simpelweg te veel haast hebben. ‘We zijn nog in de vroege fase van impact’, zegt bijvoorbeeld Richard Clode, portfoliomanager tech bij Janus Henderson, dat onder meer Nederlandse pensioengelden belegt. Het grote verschil met eerdere technologiehypes als het metaverse of blockchain is dat AI volgens hem – in tegenstelling tot die technologieën – daadwerkelijk een probleem oplost en voldoende is ontwikkeld om nu te worden ingezet. ‘We moeten vooral nog leren hoe het te gebruiken. Dat komt wel, maar niet van de ene dag op de andere. Daar gaat nog wel drie tot vijf jaar overheen.’
Het aanvankelijke enthousiasme over de mogelijkheden van generatieve AI werd na de lancering van ChatGPT en andere chatbots snel overschaduwd door verhalen over – soms lachwekkende – misstanden. Van een chatbot die een journalist probeerde te bewegen bij zijn vrouw weg te gaan, tot het genereren van plaatjes van zwarte nazi’s of scheldpartijen op bedrijven. De voorbeelden gingen de hele wereld over en deden de reputatie van de technologie geen goed. Belangrijk om mee te experimenteren, maar te riskant om er als bedrijf al vol op in te zetten, klinkt het vaak.
‘Ongemakkelijke puberjaren’
Techinvesteerder Sequoia stelde een jaar geleden dat de staat van generatieve AI zich het best liet vergelijken met de ‘ongemakkelijke puberjaren’ van een opgroeiend kind. Er zijn hints van genialiteit, zo stelde de vroege investeerder in bedrijven als Apple, Airbnb, WhatsApp en Shein, maar het is echt nog te vroeg om er op te bouwen.
Sinds Sequoia die vergelijking maakte, is er nog niet veel veranderd: ChatGPT-4 is bijvoorbeeld alweer dik een jaar oud. Consistent bruikbare antwoorden leveren lukt met de grotetaalmodellen nog altijd alleen met wat ‘prompt engineering’ is gaan heten: het op een uiterst specifieke manier opdrachten aan het AI-model voeren.
OpenAI lanceerde vorige week een aanvulling op ChatGPT-4, met de bijnaam Strawberry. Het nieuwe model zou veel bekende problemen ondervangen door langer de tijd te nemen om te ‘redeneren’ en zichzelf te bevragen voor het antwoord geeft. Het vergist zich inderdaad niet meer in het aantal r’en in het woord strawberry en weet in tegenstelling tot andere modellen wél dat 9,11 een kleiner getal is dan 9,9. De eerste reacties van gebruikers zijn positief.
Tegelijkertijd leek het hoofd van toegepast onderzoek van OpenAI zelf de verwachtingen te temperen. Het model, formeel gpt-o1 geheten, is een belangrijke stap, zei Boris Power op X, maar ‘het is geen massaproduct dat gewoon werkt en moeiteloos voor iedereen waarde toevoegt.’
Wat wil je zien?
Het model is voorlopig alleen beperkt beschikbaar voor betalende gebruikers: tot maximaal vijftig berichten per gebruiker per week. In de toekomst wordt het ruimer beschikbaar gesteld, volgens geruchten tegen een prijskaartje voor een zakelijk abonnement van $2.000 per maand. Strawberry heeft ook meer tijd nodig om een antwoord te geven en kan alleen tekst verwerken. Informatie uit documenten of beelden kan het niet in zijn ‘redenering’ betrekken.
Ook hier geldt weer: het is maar wat je wilt zien. Want wie drie jaar geleden had gezegd dat dit soort technologie voor iedereen binnen handbereik zou zijn, was op ongeloof gestuit.”
Bron:
https://fd.nl/tech-en-innovatie/1530470/geloof-in-ai-als-wondermiddel-vervliegt
0 Comments