“De zeven miljoen witte heterojongens en -mannen in Nederland horen over diversiteit dat zij maar twee dingen kunnen doen: hun mond houden en ruimte maken.” Dit is de openingszin van een FD opinie van Joris Luyendijk. Mijn eerste gedachte: en de 7 miljoen witte vrouwen en meisjes dan??
Diversiteit staat haaks op evenredige vertegenwoordiging. Eigenlijk is diversiteit niets anders dan positieve discriminatie van de ene bevolkingsgroep en (negatieve) discriminatie van de meerderheid van een bevolking. Dit zal de reden zijn dat de US Supreme Court deze politieke keuzes aan het kortwieken is.
Uitgaande van de juistheid van de getallen van Joris Luyendijk, zijn er circa 14 miljoen witte hetero Nederlanders. Met andere woorden: circa 80% van de Nederlandse bevolking is hetero en wit. Bij diversiteit denken de media echter meestal aan de overige 20%, met daarbij afkortingen zoals LGBTQIA+.
Zelden wordt de vraag gesteld of het eerlijk is om die groep van 20% positief te discrimineren. De Hoge Raad zal die vraag hoogstwaarschijnlijk ooit met een “Nee” gaan beantwoorden. Volgens de wet zijn we namelijk allemaal gelijk. Positieve discriminatie past daar principieel niet bij.
Diversiteit dient een noodzakelijke en/of nuttige aanvulling te zijn; géén verplichting. Een vrouwenquotum bij een RvB en/of RvC kan nuttig zijn. Echter, machtige vrouwen zijn nauwelijks beter dan machtige mannen (JSTOR, RG, Wiki). “Macht corrumpeert, en absolute macht corrumpeert absoluut” (Wiki).
Ook “diversiteit” op basis van talenten zal niet altijd leiden tot evenredige vertegenwoordiging. Dafne Schippers was een witte raaf onder de (zwarte) raven. In sommige disciplines – met name in sport – is evenredige vertegenwoordiging een utopie. Dat kunnen we beter accepteren.
Bij studies zouden talenten eigenlijk altijd tot evenredige vertegenwoordiging moeten (kunnen) leiden omdat een IQ namelijk een Gaussiaanse of normale verdeling heeft. Een raciale of sexuele identiteit staat los van talent. In sommige artistieke disciplines zijn talent en identiteit echter wèl gerelateerd.
Een maatschappij die niet op talent maar wel op diversiteit is gebaseerd, zal uiteindelijk gedoemd zijn om ten onder te gaan.
FD titel: Maak ruimte voor witte heteromannen als het over diversiteit gaat
Door: Joris Luyendijk
Datum: 28 september 2023
“De zeven miljoen witte heterojongens en -mannen in Nederland horen over diversiteit dat zij maar twee dingen kunnen doen: hun mond houden en ruimte maken. Dat is een begrijpelijke, maar kostbare vergissing, schrijft journalist Joris Luyendijk.
Zoals we op dierendag doen alsof we om de elementaire waardigheid van beesten geven, zo mogen organisaties en bedrijven tijdens diversiteitsweek (die maandag van start gaat) zichzelf vijf werkdagen voorhouden dat rechtvaardigheid en ontplooiingsvrijheid — ook bekend als diversiteit & inclusie — heus van belang voor ze zijn.
Zo’n week is beter dan geen week. Maar laten we wel wezen: als diversiteit en inclusie werkelijk belangrijk werden gevonden, zouden bij bijeenkomsten en trainingen meer witte heteromannen met macht verschijnen.
Vorig jaar beleefde ik mijn eerste diversiteitsweek als spreker, nadat in februari mijn boek De Zeven Vinkjes was verschenen. Dit is een zelfonderzoek hoe mijn zelf-, mens- en maatschappijbeeld is beïnvloed door het gegeven dat ik met mijn afkomst, lichaam en opleiding steeds binnen de norm val. Als witte heterozoon van ouders met de Nederlandse cultuur en een hoge opleiding heb ik nergens hoeven invechten, terwijl ik ook nog eens het gymnasium en de universiteit heb gevolgd in een land waar hoogopgeleiden de dienst uitmaken.
Mannen met mijn zeven kenmerken, oftewel vinkjes, vormen 3% van de bevolking, maar wij bezetten op veel plekken soms wel twee derde van de topposities. En zo zijn wij een soort norm: hoe meer vinkjes, hoe groter je kans op promotie.
Kijk maar om u heen, of in de spiegel.
Hou vol meid!
Diversiteitsweek betekent voor mij ook dit jaar topdrukte. Het probleem is dat ik bij lezingen vooral werknemers zie verschijnen met andere vinkjes dan ikzelf: vrouwen, mensen van kleur, lhbti’ers… Wel word ik doorgaans ingeleid door een zevenvinker. Dat is de baas. Hij zegt iets in de trant van: ‘Diversiteit is zo’n belangrijk thema, echt een onderwerp waar we wat mee moeten en ik ben zo blij dat we er steeds meer oog voor krijgen. Een vrouw met wie ik in een raad van toezicht zit… Zij doet zulk goed werk. Ik zeg dan: Hou vol meid!’ Even haalt de baas adem en zegt dan: ‘Nou mensen, ik kan er zelf helaas niet bij zijn. Maar hier is Joris.’
Uiteraard zitten er altijd wel een paar witte mannen in het publiek, en ook wat zevenvinkers. Een deel van hen is defensief, een aantal is al een paar stappen verder en wil graag werken in een organisatie waar iedereen zich net zo op zijn gemak voelt als zijzelf. Maar hoe? In de media horen ze eigenlijk alleen dat witte mannen rond diversiteit en inclusie twee dingen kunnen doen: hun mond houden en ruimte maken.
Dit is een begrijpelijke, maar kostbare vergissing.
Op dezelfde hoop
Inclusie is waardevol voor organisaties omdat je bij een besluit of de uitvoering ervan alle perspectieven kunt meenemen en meewegen. Als je dit werkelijk gelooft, dan wil je bij de transitie naar zo’n inclusieve samenleving toch ook het perspectief van witte heteromannen?
Laat die meepraten en je ziet meteen hoezeer ze onderling verschillen. Nederland kent duizenden witte heteromannen met analfabete ouders, honderdduizenden met laaggeletterde ouders en miljoenen met laagopgeleide ouders. Je hebt er met twee ouders uit Polen, Duitsland of het voormalig Joegoslavië. Sommige witte heteromannen zijn neurodivergent, of vallen door hun mentale of fysieke problemen buiten de maatschappelijke norm van gezond.
Al deze witte heteromannen kennen uit eigen ervaring achterstelling, ontmoediging, uitsluiting en discriminatie. Zij zijn natuurlijke bondgenoten van vrouwen, mensen van kleur en lhbti’ers. Maar dit zie je niet wanneer je alle witte heteromannen op dezelfde hoop gooit.
‘Nederland kent miljoenen witte heteromannen met laagopgeleide of laaggeletterde ouders’
Er zit natuurlijk een logica achter het devies van zwijgen en opschikken. Eeuwen, zo niet millennia lang is vrouwen, mensen van kleur en lhbti’ers hun stem ontnomen. Is het dan niet logisch om deze groepen het monopolie te geven op de agendering van diversiteit? Zeker in de media is dit de dominante logica: Waarom zou een witte heteroman schaarse ruimte moeten bezetten met de boodschap ‘het moet anders’?
Triomfantelijk seksisme
Toch is het onbedoelde gevolg dat we in de media witte heteromannen eigenlijk maar in één rol zien, namelijk rechtse tegenstribbelaar of saboteur. Denk aan het triomfantelijk seksisme van Johan Derksen, hoe ‘mediapersoonlijkheden’ als Frits Wester of Jan Slagter de facto ongelijkheid tussen man en vrouw minachtend van tafel vegen, of aan de multivinker die zich aan een talkshowtafel ingraaft in luie VVD-platitudes als ‘wij gaan voor de besten’.
Nederland telt rond de zeven miljoen witte heterojongens en -mannen, en vrijwel het enige rolmodel dat zij in de media zien rond diversiteit en inclusie is een boze witte vent op leeftijd die ‘woke woke woke’ mompelt en waarschuwt voor doorgeslagen politieke correctheid: dadelijk nemen ze ons ook nog de paashaas af!
‘Hun rolmodel is een boze witte vent op leeftijd die ‘woke woke woke’ mompelt en waarschuwt dat we doorslaan: dadelijk nemen ze ons ook nog de paashaas af!’
Hoe tactisch onhandig is het bovendien om tegen een witte heteroman te zeggen: jij moet zwijgen terwijl ik jou ergens van ga overtuigen, en zodra je snapt wat ik bedoel moet je ontslag nemen of je carrière stilzetten? Zoals de Amerikaanse schrijver Upton Sinclair honderd jaar geleden al vaststelde: ‘Het is moeilijk iemand iets te laten begrijpen, wanneer hij zijn baan enkel kan behouden door het niet te begrijpen.’
‘Zwijg en maak ruimte’ impliceert ook dat witte heteromannen in het algemeen en zevenvinkers in het bijzonder niks te leren hebben, en zelf niet hoeven te veranderen. Er moet slechts een aantal van ons opstappen — en de kunst als zevenvinker is dan om die dans te ontspringen.
Ontmantel de norm
Toch zullen mensen met andere vinkjes pas kunnen floreren als zevenvinkers gaan inzien dat zij een heel specifiek perspectief en geheel eigen manier van doen hebben — en dat zij deze tot nu toe hebben opgelegd aan de rest.
Neem ‘zichtbaarheid’. Veel mannen zoals ik vinden dat ontzettend belangrijk in leiders: dat je makkelijk voor groepen spreekt, bij lezingen altijd een vraag stelt, en bij vergaderingen makkelijk aan het woord komt en blijft — ook al heb je inhoudelijk niks te zeggen. Daarom sturen we vrouwen op cursussen assertiviteit: zodat ook zij zulk dominant gedrag aanleren. Maar waar blijft de cursus ‘terughoudendheid’ voor ons, waarin we leren nadenken over de vele nadelen en risico’s van dergelijk dominant gedrag?
Diversiteit en inclusie is niet dat iedereen mag worden zoals de zevenvinkers. Het gaat juist om de ontmanteling van de norm die zevenvinkers belichamen — letterlijk en figuurlijk.
‘Zwijg en maak ruimte, dat impliceert dat we niet hoeven veranderen en niets te leren hebben’
Bijna dagelijks spreek ik mannen die zeggen: ‘Ik zou graag meer doen op mijn werk om het diverser te krijgen, maar ik weet niet hoe. En ik ben ook bang dat ik dan ruimte van anderen inneem.’ Dus doen ze maar niks, terwijl steeds meer wetenschappelijk onderzoek aantoont dat leden van de dominante groep juist een positieve rol kunnen spelen bij de bestrijding van achterstelling — mits ze een rol krijgen.
In de woorden van hoogleraar Rosalind Chow in de Sloan Review van het Massachusetts Institute of Technology (MIT, 2021): ‘Als witte individuen ervan overtuigd kunnen worden dat systematische achterstelling op basis van huidskleur bestaat, en indien zij een rol voor zichzelf zien bij de ontmanteling hiervan, zullen zij deze rol pakken — zelfs wanneer dit ten koste gaat van hun positie of de belangen van hun groep’. Dan gaat het bijvoorbeeld om de invoering van quota.
Bondgenoten
Witte heteromannen vormen 40% van de Nederlandse bevolking. Hoe is ooit de strijd voor gelijke ontplooiingsmogelijkheden te winnen zonder — althans een deel van — dit blok als meedenker, medestander, bondgenoot?
Over anderhalve maand zijn er parlementsverkiezingen en het thema ‘gelijke behandeling’ lijkt wel verdwenen. Aanjager BIJ1 is geïmplodeerd, voor vrouwelijke lijsttrekkers op rechts is diversiteit een vies woord. De discussie gaat primair over klimaat, asielbeleid en economische bestaanszekerheid.
De beweging voor rechtvaardigheid en dus voor diversiteit heeft alle steun nodig die er te mobiliseren valt, juist ook van witte heteromannen. Gebruik ons.”
Bron:
https://fd.nl/opinie/1490808/maak-ruimte-voor-witte-heteromannen-als-het-over-diversiteit-gaat
0 Comments