In 1980 ontstond het CDA als fusiepartij van ARP, CHU en KVP met 49 zetels. Van 1986 tot 1989 kon Ruud Lubbers het CDA nog laten groeien tot 54 zetels. Daarna ging het bergafwaarts. In de huidige TK-2023 peilingen heeft het CDA nog maar 3 tot 6 zetels van die 54 zetels over.
In juli 2023, na de val van Rutte-4, ontstond de combinatie van GroenLinks en PvdA met voormalig eurocommissaris Frans Timmermans als lijsttrekker en kandidaat premier. Deze week werd bekend dat de combinatie van GL+PvdA nu al wegzakt in de peilingen.
“Het aanvankelijke enthousiasme over de leider van de linkse wolk, Frans Timmermans, lijkt als sneeuw voor de zon te verdwijnen. In de nieuwste zetelpeiling van Ipsos en EenVandaag verliest PvdA/GL 7 zetels ten opzichte van een maand eerder en komt daarmee uit op 20 zetels.”
Quote uit Telegraaf artikel van 5 september 2023
Sinds het ontstaan van GL+PvdA heb ik me afgevraagd of zij het lot van het CDA (3 zetels) kunnen ontlopen. Het opdoeken van een sterk (marketing) merk kent meestal grote risico’s. Een GroenLinks stemmer was wezenlijk anders dan een PvdA‘er. Hetzelfde gold ooit voor ARP, CHU en KVP.
| Kabinetsperiode | Premier | CDA zetels | PvdA + GL Totaal zetels | PvdA zetels | GroenLinks zetels |
| 1982-1986 | Lubbers-1 (CDA) | 45 | 47 | 47 | n.v.t. |
| 1986-1989 | Lubbers-2 (CDA) | 54 | 52 | 52 | n.v.t. |
| 1989-1994 | Lubbers-3 (CDA) | 54 | 55 | 49 | 6 |
| 1994-1998 | Paars-1 | 34 | 42 | 37 | 5 |
| 1998-2002 | Paars-2 | 29 | 56 | 45 | 11 |
| 2002-2003 | Balkenende-1 (CDA) | 43 | 33 | 23 | 10 |
| 2003-2006 | Balkenende-2 (CDA) | 44 | 50 | 42 | 8 |
| 2006-2010 | Balkenende-3+4 (CDA) | 41 | 40 | 33 | 7 |
| 2010-2012 | Rutte-1 (VVD) | 21 | 40 | 30 | 10 |
| 2012-2017 | Rutte-2 (VVD) | 13 | 42 | 38 | 4 |
| 2017-2021 | Rutte-3 (VVD) | 19 | 23 | 9 | 14 |
| 2021-2023 | Rutte-4 (VVD) | 14 | 17 | 9 | 8 |
| peilingen september 2023 | n.n.b. | 5-6 | 20-28 | n.v.t. | n.v.t. |
Ik heb bewust gewacht met het schrijven van deze blog. Mogelijkerwijs was ik te pessimistisch. De realiteit van vandaag lijkt me toch gelijk te gaan geven. Al decennia lang zakt de combinatie van GL+PvdA. De peilingen van september 2023 zijn slechts een bevestiging van die langjarige trend.
Een andere conclusie is dat Nederland al decennia lang steeds vaker op rechtse partijen stemt; waarschijnlijk door toenemende welvaart. Voor c.2000 was de combinatie van CDA en PvdA oppermachtig in Nederlandse regeringen. Samen hadden ze bijna 70% van het totaal aantal Tweede Kamerzetels (150).
Voor c.2000 deden nieuwe partijen het meestal vrij slecht. Tegenwoordig scoren zij hoog (in de peilingen), zoals Nieuw Sociaal Contract met 27-28 zetels, alsmede de BoerBurgerBeweging. De BBB had zelfs 36 zetels in april 2023 en nu nog steeds 15-18 zetels.
“
Een citaat uit het boek De ondraaglijke lichtheid van het bestaan (1984) door Milan Kundera (1929-2023), Tsjechisch schrijverNee, hoogtevrees is iets anders dan de angst om te vallen. Het is de stem van de leegte onder ons die ons verleidt en lokt, het is het verlangen om te vallen, waartegen we, doodsbang, onszelf verdedigen.“
Vang Me (Voor Ik Val) – 1982 – door Cherry Wijdenbosch
artiest, songtekst, video, Wiki-artiest, Wiki-album+song
Hou me vast, hou me vast
Vang me voor ik val
Noot: alle markeringen (bold, italic, onderstreept) door LO tenzij in quotes of anders aangegeven.
0 Comments