‘We zijn honderden jaren van verlichting en kritisch denken aan het uitroeien’ (FD)

Financieel Dagblad titel: ‘We zijn honderden jaren van verlichting en kritisch denken aan het uitroeien’
Door: Marco Vlot
Datum: 30 juli 2021

Financieel Dagblad ondertitel / samenvatting:
De Canadese hoogleraar Gad Saad strijdt tegen wat hij ‘idea pathogens’ noemt: gevaarlijke ideeën die zich als een virus in iemands brein nestelen en leiden tot uitsluiting, verdeeldheid en het einde van rationeel denken. Voorbeelden zijn radicaal feminisme, postmodernisme en de ‘kritische rassentheorie’.

CV Gus Saad
Gad Saad werd in 1964 geboren in een joods gezin in Beiroet. Zijn familie vluchtte in 1975 naar Montreal. Saad is sinds 1994 hoogleraar marketing aan Concordia University. Hij host een YouTube-show met de titel ‘The Saad Truth’ en schrijft een blog voor Psychology Today. Noot: de URLs zijn toegevoegd door LO.

Het idee dat er geen biologische verschillen zijn tussen mannen en vrouwen. Het ‘dekoloniseren’ van de westerse wetenschap omdat deze racistisch zou zijn. Of de overtuiging dat er geen objectieve waarheid bestaat. Het zijn slechts een aantal van de ideeën waar de Canadese hoogleraar Gad Saad tegen strijdt. Hij spreekt van idea pathogens, gevaarlijke ideeën die zich als een virus in iemands brein nestelen en leiden tot uitsluiting, ­verdeeldheid en het einde van rationeel denken.

Hoe de Canadese hoogleraar evolutionaire psychologie zijn strijd voert? Door zich uit te spreken en anderen aan te moedigen hetzelfde te doen. Hij is actief op sociale media, heeft een podcast en schreef een boek: The Parasitic Mind: How Infectious Ideas Are Killing Common Sense.

Met zijn strijd tegen identiteitspolitiek, cancel culture en ­politieke correctheid, bevindt Saad zich in dezelfde hoek als bijvoorbeeld de Canadese psycholoog Jordan Peterson en de Britse publicist Douglas Murray, die in Het opmerkelijke einde van Europa de problemen van massa-immigratie in Europa beschrijft. Critici plaatsen deze mensen nogal eens in de hoek van extreemrechts, iets waar Saad zich tegen verzet. ‘Ik ben zo sociaal-liberaal als maar zijn kan.’

Individuele vrijheden

‘De geschiedenis van de mensheid is niet gevuld met individuele vrijheden, vrijheid van meningsuiting en gewetensvrijheid’, vertelt Saad vanuit zijn kantoor in Montreal. ‘Westerlingen denken dat dit de standaard is, maar dat is niet zo. Als iemand die verschillende soorten samenlevingen heeft meegemaakt, breekt het mijn hart te zien dat we bezig zijn om honderden jaren van verlichting, de schoonheid van de wetenschappelijke methode en kritisch en op bewijs gebaseerd denken uit te roeien.’

Saad (1964) groeide op als jood in Libanon, waar halverwege de jaren zeventig een burgeroorlog uitbrak tussen christelijke en islamitische groeperingen. In zijn boek beschrijft hij hoe het voor de joden in het land steeds gevaarlijker werd. Na een gebeurtenis waarbij het gezin ternauwernood ontsnapte aan een groep kwaadwillenden, ontvluchtten zij het land om uiteindelijk in Canada te belanden. Van daaruit legt Saad uit hoe die idea pathogens, ziekmakende ideeën, ontstaan. En wat is er eigenlijk gevaarlijk aan bijvoorbeeld het strijden tegen seksisme?

‘J.K. Rowling is een icoon van progressivisme, maar ze durfde te betogen dat alleen vrouwen menstrueren. Nu vinden ze haar erger dan een nazi’

Nobel doel

‘Het begint vaak met een idee dat een kern van waarheid bevat, gelinkt aan een nobel doel’, doceert hij. ‘Iemand die ­pathologisch empathisch, of “woke” is, is daar heel vatbaar voor.’ Hier maakt Saad duidelijk dat mensen die woke, oftewel progressief met een klemtoon op huidskleur, seksualiteit, sekse en slachtofferschap, wat hem betreft een ziekelijke drang hebben met anderen mee te voelen.

Saad noemt gelijkheidsfeminisme als voorbeeld. ‘Een geweldig idee. Dat zegt in feite: er zou geen institutioneel seksisme moeten zijn. We moeten volgens de wet gelijk zijn. Als je die definitie aanhoudt, zijn jij en ik zeker feministen. Het probleem ontstaat wanneer radicaal feministen “om seksisme écht uit te roeien”, het verhaal verder willen pushen, bijvoorbeeld door te stellen dat er geen aangeboren biologische verschillen zijn tussen mannen en vrouwen. Dit is een voorbeeld van sociaal constructivisme.’

Volgens Saad is dit het punt waar ideologie het wint van de waarheid. En dat kan gevolgen hebben voor wie hier niet in meegaat.

Als voorbeeld noemt hij J.K. Rowling. ‘Die zei een tijd geleden dat er een naam is voor mensen die menstrueren, namelijk vrouwen.’ Deze opmerking kwam de schrijfster van de Harry Potter-boeken op veel kritiek van de woke-gemeenschap te staan: ze zou ‘transfoob’ zijn. Saad: ‘Rowling is een icoon van progressivisme, maar ze durfde in de 21ste eeuw te betogen dat alleen vrouwen menstrueren. Daardoor is ze voor sommigen nu erger dan de nazi’s.’

‘Elk van deze idee-pathogenen, of het nu gaat om postmodernisme, dat zegt dat er geen objectieve waarheid bestaat, militant feminisme, sociaal constructivisme of kritische rassentheorie (een academische stroming die zich richt op de invloed van ras op sociale status, red.) verwerpt bewijs. Ze verwerpen de wetenschap en ze verwerpen de menselijke natuur.’

Waarheid

Voor Saad is de waarheid altijd leidend, zelfs als dit tegen de norm ingaat. Neem bijvoorbeeld de strijd voor gelijke rechten voor vrouwen die op universiteiten wordt gevoerd. ‘Hoewel vrouwen in de Verenigde Staten op alle onderwijs­niveaus beter vertegenwoordigd zijn dan mannen, heerst nog steeds het idee dat op universiteiten programma’s nodig zijn om hen te helpen. Dat was honderd jaar geleden waar, toen vrouwen niet werden toegelaten, maar dat hebben we aangepakt. Een slachtofferrol loont ­echter en het is voor sommigen moeilijk eruit te stappen.’

‘Als er systemische ongelijkheid is, moeten we ingrijpen’, stelt Saad. ‘Maar als we intellectueel eerlijk zijn, zouden we moeten stoppen met het promoten van een slachtofferschap als we de strijd tegen dergelijk onrecht hebben gewonnen.’

‘Mijn tegenstanders verwerpen bewijs. Ze verwerpen de wetenschap en ze verwerpen de menselijke natuur’

Stortvloed aan bewijs

In zijn boek biedt Saad ook een oplossing om idee-pathogenen tegen te gaan. Hij spreekt van ‘nomologische netwerken van cumulatief bewijs’, wat grofweg te omschrijven is als: een stortvloed aan bewijs. Om dit te illustreren noemt hij het idee dat de voorkeur voor speelgoed van kinderen sociaal geconstrueerd is. ‘Het typische argument in de sociale ­wetenschappen is dat seksistische ­ouders kleine Johnny de blauwe vrachtwagen geven en kleine Linda de roze pop, wat er uiteindelijk toe leidt dat jongens en meisjes zich volgens de geldende gendernormen gaan gedragen.’

Om te laten zien hoe hij het tegendeel bewijst, komt Saad met een waterval aan gegevens uit een groot aantal wetenschappelijke disciplines, van ontwikkelingspsychologie en geschiedenis tot aan antropologie. Op die manier kan volgens hem niemand meer ontkennen dat dit idee geen stand houdt. ‘Ik laat, zonder emotionele uitbarstingen, de gegevens je overweldigen.’ Saad beseft dat het niet haalbaar is om dit voor elke kwestie te doen. Daarom bewaart hij dit alleen voor belangrijke zaken.

Zwijgende meerderheid

Met zijn boodschap hoopt Saad anderen aan te sporen zich uit te spreken tegen wat hij gevaarlijke ideeën noemt, maar de strijd is moeizaam. ‘De realiteit is dat het niet uitmaakt hoe groot mijn platform is en hoeveel exemplaren van The Parasitic Mind ik verkoop. Mijn stem is niet zo hard als die van de zwijgende meerderheid die hetzelfde denkt als ik. Ik krijg duizenden berichten van mensen die zeggen me te steunen, maar me vervolgens vragen niet hun naam te ­noemen, omdat ze bang zijn vrienden of hun baan kwijt te raken. Geloof me, degenen die deze parasitaire ideeën in stand houden, vormen een kleine minderheid. Maar zolang de meerderheid zich niet verzet, houdt deze ons in gijzeling.’ “

Bronnen:
https://fd.nl/futures/1385023/we-zijn-honderden-jaren-van-verlichting-en-kritisch-denken-aan-het-uitroeien
en
The Parasitic Mind: How Infectious Ideas Are Killing Common Sense