Volkskrant titel: We moeten het meer hebben over het nietsontziende opportunisme van Rutte
Door: Kustaw Bessems
Datum: 4 december 2020
“Linda de Mol is verrukt dat zij Mark Rutte heeft gestrikt voor Linda’s Wintermaand. In andere programma’s ‘krijgt hij kritiek op beleid en moet-ie dit uitleggen en dat uitleggen’. Bij haar zit de premier ‘als mens’.
Hier is een woord voor en dat luidt: campagne. Wat zei Rutte daarover een maand geleden in De Telegraaf? ‘Ik heb besloten om mijn hele campagne voorlopig stil te leggen. (…) Mijn voornemen is dit jaar niet met campagne bezig te zijn.’
Dat was dus een leugen. Een typische Rutte-leugen, want die heeft twee kenmerken: het liegen gebeurt openlijk – iedereen weet eigenlijk meteen wel dat wat hij zegt niet klopt – en Rutte is er niet op vast te pinnen, omdat hij met betekenissen kan rommelen. Want wat is campagne? Rutte zit daar toch niet met een VVD-windjack aan?
Afgelopen week werd Rutte overvallen door de vraag of hij achter de schermen een door de Tweede Kamer gewenst onderzoek tegenhoudt naar Nederlandse steun aan gewapende Syrische rebellen. Die hebben mensenrechtenschendingen gepleegd en met terroristen samengewerkt. Eerst deed hij of hij niet wist waar het over ging. Na aandringen wist hij dat toch, maar verzon hij dat hij er niet op kon ingaan in verband met ‘vertrouwelijkheid’. Een paar dagen later moest hij in de Kamer toegeven: ‘Ik heb mij inderdaad met deze kwestie bemoeid.’
Nu was zijn verweer interessant: ‘Ik bemoei mij met zoveel dingen.’ Want een week daarvoor hadden we juist een Rutte gezien die zich bijna nergens in mengde. Namelijk toen hij door de enquêtecommissie werd verhoord over de toeslagenaffaire. Al zes jaar lang worden onder zijn kabinetten kwetsbare gezinnen financieel en geestelijk kapotgemaakt door de overheid, die hen ten onrechte als fraudeurs heeft aangemerkt en talmt met herstel. Drie staatssecretarissen kwamen in de problemen, maar hij dacht naar eigen zeggen nooit: daar moet ik mij mee bemoeien.
Dit is het verschil. Een onderzoek naar Syrische rebellen is een politiek probleem voor hemzelf, want hij was betrokken bij de besluiten. In de toeslagenaffaire probeert Rutte zichzelf te beschermen door juist afstand te houden.
Zoals een coalitiepoliticus mij zei: Rutte zorgt altijd dat er minstens één persoon zit tussen hemzelf en een probleem. Dat ging over de coronacrisis. Rutte speelt daarin graag kapitein op het schip in woelige baren. Onderwijl duwt hij glimlachend stukje bij beetje minister van Volksgezondheid én concurrerend CDA-lijsttrekker De Jonge van de loopplank, met aan elke enkel een paar loodzware probleemdossiers.
De coronacrisis, waarin Rutte de Kamer kan voorhouden: ‘Ik heb geen toespraak gehouden over groepsimmuniteit, die ken ik niet.’ Ook al hebben we die toespraak destijds met zijn zeven miljoenen bekeken. Het gebeurt voor onze ogen en toch: 42 zetels in de peilingen.
Lees het sterke boek van NRC-journalist Petra de Koning over Rutte en je snapt het iets beter. De dwang waarmee hij zijn beeldvorming controleert, tart elke voorstelling, net als zijn flexibiliteit wanneer het op beleid aankomt. Buiten een vaag liberale houding is er geen inhoud te bespeuren. De enige lijn in zijn handelen: zijn plaats veiligstellen in de politieke geschiedenis, waarmee hij is geobsedeerd. Zijn geheim is misschien wel dat hij onder alle leugens en fouten zelf nooit zichtbaar lijdt en ons zo helpt die te vergeten.
De wereld is in crisis. Politieke partijen liggen aan gruzelementen. Media straffen elke onhandigheid af. Soms denk ik: misschien kan daarin alleen iemand met nietsontziend opportunisme overleven. En misschien is het heel wat dat het lukt om Nederland zo relatief stabiel en welvarend te houden.
Maar vaak denk ik: het moet toch beter kunnen?
En zeker weet ik: we hebben het hier te weinig over.”
———-
0 Comments