NRC titel: Euroscepsis groeit straks exponentieel
Auteur: Aylin Bilic
Datum: 12 mei 2020
“Het Duitse Constitutionele Hof in Karlsruhe heeft geoordeeld. Binnen drie maanden moet de Europese Centrale Bank (ECB) de ‘redelijkheid’ aantonen van het obligatie-opkoopprogramma. Doet zij dat niet, dan moet Duitslands bijdrage daaraan worden teruggedraaid.
Door veel Nederlandse media werd het Duitse arrest smalend of zelfs lacherig ontvangen. Hoewel de Duitse rechters jaren over hun oordeel gedaan hebben, wisten journalisten binnen een dag te melden dat het Duitse Bundesverfassungsgericht hier natuurlijk niet over gaat. Alleen het Europees Hof in Luxemburg kan de ECB terugfluiten. En in Luxemburg vindt men het prima wat de ECB doet.
Ander voorval, zelfde week. De Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen grijpt volgens uitgelekte plannen de coronacrisis aan om de Europese begroting, normaal zo’n 1.000 miljard euro, op te krikken naar ruim 3.500 miljard. Er zou onder meer 1.500 miljard bedoeld voor een coronaherstelfondsbij moeten komen.
Het zijn flinke bedragen. Een paar weken eerder maakte minister van Financiën Hoekstra (CDA) nog ruzie met Zuid-Europa over ruim 500 miljard aan Europese coronasteun . Achteraf gezien kruimelwerk, zo lijkt het. Ook de bedragen die nodig waren om Europa te redden na de vorige crisis vallen in het niet: Griekenland kreeg in totaal ruim 288 miljard aan steun in de vorm van leningen (van EU en IMF). Over de leenvoorwaarden is destijds langdurig onderhandeld, met zoals bekend pittige voorwaarden voor herstructurering van de Griekse economie.
Met die voorwaarden moeten Europese geldschieters nu niet aankomen, hebben Rome en Madrid duidelijk gemaakt. Dat is niet solidair en legt een bom onder de EU. Aan corona kan immers niemand wat doen.
Dringt de absurditeit van de bedragen die het Zuiden opeist wel door? Als je repliek is: „het is crisis en ze hebben het niet makkelijk daar”, bedenk dan: Noord-Europa telt inmiddels relatief net zo veel slachtoffers als Zuid-Europa, en Groot-Brittannië gaat in absolute zin zelfs aan kop. Dan is het nogal merkwaardig dat Noord-Europa voor honderden miljarden garant moet staan voor Zuid-Europa.
Ik zie onder alle lagen van de bevolking een anti-Europees gevoel ontstaan
Een ontwikkeling die pas echt een bom onder de EU legt, is een snel groeiende afkeer van het Europees project in landen als Nederland en Duitsland. Tijdens de vorige crisis was het alleen de PVV die zich openlijk tegen hulp keerde en zelfs durfde te speculeren over een Nexit.
Maar sinds corona merk ik hoe snel de euroscepsis om zich heen grijpt. Euroscepsis is de achterban van populistisch rechts allang ontstegen. Ambtenaren, universitair docenten, hoogopgeleiden met goede banen in het bedrijfsleven – tot voor kort zeer pro-Europees – hoor ik zeggen dat de Engelsen misschien toch gelijk hadden. Dat ze de schaamteloze manier waarop Zuid-Europa nu zijn hand ophoudt niet begrijpen, nadat het jarenlang de solidariteit ondergraven heeft door begrotingseisen te negeren. Zelfs een goede vriend die EU-beleid altijd kritiekloos omarmde, zegt nu: als we geen goede onderlinge afspraken kunnen maken dan is verdere Europese integratie ondenkbaar.
Wat hier speelt is het groeiende gevoel dat dit Europa steeds minder óns Europa is. Het Europa van liberale en democratische waarden, van degelijk financieel beleid en inderdaad solidariteit. Eerst was het Oost-Europa dat het niet zo nauw nam met de rechtsstaat, nu is het Zuid-Europa dat een zooitje maakt van de eigen financiën en ons wegzet als bot en niet-solidair als we niet snel genoeg met duizenden miljarden over de brug komen. Het is ook het gevoel dat sinds het vertrek van het Verenigd Koninkrijk Zuid-Europa het getalsmatig voor het zeggen heeft gekregen. Van vrienden die in hun werk met Europese instanties te maken hebben, weet ik dat ze Europa indelen in onder en boven Parijs. Onder Parijs is tegenwoordig ruim in de meerderheid en begint steeds meer zijn stempel te drukken.
Ik ben een Europeaan, nog steeds. Maar ik zie tegelijk dat er onder alle lagen van de bevolking een anti-Europees gevoel ontstaat, dat vele malen sterker is dan ooit tevoren. Internationale samenwerking moet verstandiger, zowel in bestrijding van de epidemie als in de aanpak van de komende recessie, bij alle verschillen in financiële discipline tussen de verschillende lidstaten.
Het groeiende anti-Europees gevoel is iets wat door media niet onderkend wordt, en door Brussel al helemaal niet. Als er voor dit sentiment niet meer erkenning en begrip komt, komt dit electoraal een keer tot uitbarsting. Laten we voorkomen dat we opnieuw net zo verrast worden als bij de uitslag van het Britse referendum over de Brexit in 2016.”
Noot NRC: Aylin Bilic is ondernemer en publicist.
——–
Bron:
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/05/12/euroscepsis-groeit-straks-exponentieel-a3999475
0 Comments