Financieel Dagblad titel: We hadden van sars moeten leren, niet van varkensgriep
Auteur: Niall Ferguson
Datum: 22 maart 2020
“Het woord ‘genocide’, oftewel het vermoorden van een volk of een bevolkingsgroep, werd in 1944 gemunt door Raphael Lemkin, een Pools-Joodse vluchteling voor het nazisme, wiens familie vrijwel geheel werd uitgeroeid tijdens de holocaust.
Het woord ‘senicide’, oftewel het doelbewust vermoorden van oudere mensen, is veel minder bekend, maar van eerdere datum. Volgens de Oxford English Dictionary werd het voor het eerst gebruikt door de victoriaanse ontdekkingsreiziger sir Henry Hamilton Johnston. ‘De Sardi op Sardinië,’ schreef deze in 1889, ‘beschouwden het in de klassieke oudheid als de heilige plicht van jongeren om hun oude verwanten te doden.’
Lemkins woord beklijfde. In 1948 namen de Verenigde Naties het ‘Verdrag ter voorkoming en bestraffing van de misdaad van genocide’ aan, dat in 1951 van kracht werd. Dit in tegenstelling tot ‘senicide’, een woord dat zo zelden wordt gebruikt dat de spellingschecker van Microsoft Word er een rood kringeltje onder zet en hardnekkige pogingen blijft doen om het in ‘suïcide’ te veranderen.
Dat kan elk moment veranderen. Wanneer, waar het steeds meer naar uit begint te zien, een aanzienlijk aantal westerse landen de door het virus Sars-CoV-2 veroorzaakte pandemie op een verkeerde manier blijft aanpakken, dan zal een zeer groot aantal ouderen voortijdig overlijden aan het nieuwe coronavirus dat afgelopen december voor het eerst opdook in het Chinese Wuhan.
‘Wanneer deze pandemie verkeerd aangepakt blijft worden, zal een zeer groot aantal ouderen voortijdig overlijden aan het nieuw coronavirus’
De statistieken liegen er niet om. In China, waar de epidemie voorlopig onder controle lijkt te zijn, was het sterftecijfer bij mensen onder de 50 0,2%. Bij mensen boven de 60 was het 3,6%, boven de 70 8% en boven de 80 14,8%. In Italië, nu het land dat het zwaarst wordt getroffen door Covid-19, de ziekte die door het virus wordt veroorzaakt, is het sterftecijfer bij mensen boven de 70 inmiddels 11,8%, boven de 80 18,8% en boven de 90 21,6%.
Aan de ene kant is het een zegen dat Covid-19 vooral ouderen treft. De meeste pandemieën zijn minder kindvriendelijk. Tijdens de grieppandemie van 1957-58 overleden in de Verenigde Staten bijvoorbeeld meer kinderen onder de 5 dan volwassenen boven de 64. Ook is het waar dat er nog nooit zoveel oude mensen zijn geweest. Op dit moment is meer dan een kwart van de Japanse bevolking 65 jaar of ouder. In 1960 was dat 5,6%. In de EU is het percentage ouderen verdubbeld van 10 naar 20. En wereldwijd is het percentage ouderen van 5 naar 9 gegaan.
Ook is het waar dat artsen in een ziekenhuis dat overspoeld wordt met coronapatiënten maar over onvoldoende intensive-carebedden beschikt, er goed aan doen om prioriteit te geven aan jongeren boven mensen wier natuurlijke levenseinde nabij is. Maar als deze pandemie is uitgewoed – als we als soort ‘groepsimmuniteit’ hebben opgebouwd en als er vaccins en therapieën voorhanden zijn – dan zal die aan heel wat meer bejaarde Italianen, en hoogstwaarschijnlijk ook Amerikanen en Britten, het leven hebben gekost dan aan Taiwanezen of Zuid-Koreanen.
En de reden voor deze discrepantie zal geen domme pech zijn. De reden zal zijn dat Oost-Aziatische landen de juiste conclusies hebben getrokken uit hun schrijnende ervaringen met Sars in 2003, terwijl de meeste westerse landen de verkeerde conclusies hebben getrokken uit hun relatief milde kennismaking met H1N1, beter bekend als varkensgriep, in 2009.
‘Dat Covid-19 zowel uiterst besmettelijk is als dodelijker dan gewone seizoensgriep was al duidelijk op 26 januari. Toch bleven onze regeringen bijna twee maanden dralen.’
Dat Covid-19 zowel uiterst besmettelijk is (omdat het makkelijk kan worden overgedragen door mensen zonder symptomen) als veel dodelijker dan een gewone seizoensgriep was al duidelijk op 26 januari, toen ik op deze plek voor het eerst over de naderende pandemie schreef. En toch bleven onze regeringen bijna twee maanden dralen.
Het is niet alleen de onverantwoordelijke nonchalance van Donald Trump die deze schade heeft aangericht. Ook de organisaties die onze landen juist op een bedreiging als deze hadden moeten voorbereiden hebben jammerlijk gefaald. In de Verenigde Staten is er bijvoorbeeld een schandalig gebrek aan testkits.
In het Verenigd Koninkrijk gingen beleidsmakers er aanvankelijk vanuit dat het land het best op vroege groepsimmuniteit kon mikken, totdat epidemiologen zoals mijn bijna-naamgenoot Neil Ferguson erop wezen dat dit waarschijnlijk rampzalige gevolgen zou hebben.
Deze blunders hebben ertoe geleid dat Amerika en het VK veel te laat zijn overgegaan op massaal testen, verplichting tot het houden van sociale afstand en het traceren van contacten, een combinatie waarmee Oost-Aziatische landen erin zijn geslaagd de verspreiding van het virus in te dammen. Er is een reden dat het dodental in Zuid-Korea iets meer dan honderd bedraagt, en dat in Italië bijna vijfduizend.
Hoeveel mensen zullen er uiteindelijk sterven? Dat valt niet te voorspellen. Als de Italiaanse situatie zich herhaalt in New York en Californië, dan kunnen we in de Verenigde Staten aan het eind van dit jaar tussen een half miljoen en een miljoen doden verwachten. Ik heb ook schattingen van wel 1,7 miljoen en zelfs 2,2 miljoen gezien. Het worstcasescenario van de andere Ferguson voor Groot-Brittannië was 510.000 doden. Maar waar het vooral om draait, is dat de meeste slachtoffers oud zullen zijn. En dat de meeste sterfgevallen vermeden hadden kunnen worden als men beter voorbereid was geweest en eerder actie had ondernomen.
De ontdekkingsreizigers Knud Rasmussen en Gontran de Poncins meldden dat er zelfs in de jaren dertig van de vorige eeuw nog senicide werd gepleegd door de Netsilik Inuit op het Canadese King William Island. Maar in 2020 zal senicide nooit getolereerd worden, al helemaal niet in moderne, ontwikkelde democratieën. Over degenen die zich hebben schuldig gemaakt aan ernstige nalatigheid met landelijke senicide tot gevolg zal hard worden geoordeeld, net als over de genocideplegers in de twintigste eeuw, niet alleen door de geschiedenis, maar ook door de stemmers – en mogelijkerwijze door rechters.”
Noot FD: Bron: The Sunday Times, Londen. Vertaler: Peter Bergsma
———-
Bronnen:
https://fd.nl/economie-politiek/1338823/we-hadden-van-sars-moeten-leren-niet-van-varkensgriep
and original English version:
0 Comments