Woensdag 27 december 2017 verloor Milieudefensie een bodemprocedure tegen de Nederlandse Staat inzake de Nederlandse luchtkwaliteit (Trouw, VK). Op 7 september 2017 had Milieudefensie het eerdere kort geding nog gewonnen (MD, Parool). “Het kort geding is een procedure waarbij de zaak met spoed wordt behandeld. De zaak wordt niet ‘tot de bodem’ uitgezocht, terwijl dat in een bodemprocedure wel zo is.” (bron)
Ongetwijfeld zal deze laatste uitspraak een consequentie hebben bij het hoger beroep van de Nederlandse Staat tegen Urgenda, in een soortgelijke rechterlijke procedure die Urgenda – tot veler verrassing – won (NL Staat, VK-2015-04, VK-2015-05, mijn 2016 blog). Dit hoger beroep loopt nog.
In Westerse democratieën, waaronder Nederland, kennen we de scheiding der machten, of trias politica. De wetgevende macht ligt bij het parlement, de uitvoerende macht bij regering en haar ambtenaren, en de rechterlijke macht toetst de uitvoering aan de wet. De burger kiest haar volksvertegenwoordiging – en dus de wetgever – via de Tweede Kamerverkiezingen.
Rechtszaken tegen de Nederlandse Staat, inzake geëiste veranderingen in de wetgeving, alsmede referenda ondergraven deze scheiding der machten. Er is geen parlement meer nodig bij een “directe democratie”. Veranderingen in de wet horen thuis bij de wetgever, niet bij een rechter die alleen een toetsing mag doen tussen wet en uitvoering daarvan.
In mijn recente Engelstalige blog Wisdom and social class, maakte ik een onderscheid tussen arrogantie, domheid, en Prinzipienreiters. De 4e categorie (linksonder) wordt soms wel eens een gezond boerenverstand genoemd.
Milieudefensie en Urgenda behoren tot de dogmatici, de Prinzipienreiters. Mogelijk stemmen deze mensen op GroenLinks. Toch halen ze liever via de rechter hun gelijk dan te wachten op hun volksvertegenwoordigers.
De handelwijze van deze clubs past bij het verkiezingsprogramma van Forum voor Democratie inzake “directe democratie”: “Bindende referenda en volksinitiatieven naar Zwitsers model, Gekozen burgemeesters, e-Democracy”. Qua milieubeleid zullen beiden ver van elkaar staan. Het FvD milieubeleid krijgt nauwelijks aandacht: “Steun voor de agrarische sector“.
Het beëindigen van het raadgevend referendum is een goed begin. Het niet-ontvankelijk verklaren van rechtszaken die gebaseerd zijn op buitenparlementaire politieke acties, zou een belangrijke vervolgstap zijn. De ondermijning van de Nederlandse parlementaire democratie dient een halt toegeroepen te worden. Liefst door de Politiek.
Politiek (1980) door Bram Vermeulen & De Toekomst
0 Comments