Ik ben ongerust over 15 maart 2017. Ik heb moeite om de officiële peilingen te vertrouwen. Een Volkskrant artikel van 14 februari sterkt mij in mijn wantrouwen: “Peilers missen groeiend deel van het volk”. Ik heb het vermoeden dat de aanhang van Wilders wordt onderschat.
Volkskrant: “Het probleem van de slechte panels speelde onder meer bij de Britse verkiezingen van 2015, waarbij de peilers de aanhang van de conservatieven zwaar hadden onderschat. Oorzaak: te weinig conservatieven in de opiniepanels, aldus de British Polling Council in een onderzoek.”
Ik vermoed dat de onderschatting van Wilders grotendeels buiten de steden plaatsvindt. Begin jaren 80 kreeg ik al de vraag van een dorpsgenoot of ik niet bang was om met mijn auto naar Amsterdam te rijden en daar elke dag te werken. Steden boezemen angst in, vooral angst voor de multiculturele samenleving en het daarmee samenhangende gevoel van onveiligheid.
De toenemende verstedelijking (urbanisatie) in de wereld heeft behalve economische, ook politieke gevolgen. Productie banen op het platteland zijn vervangen door service banen in de stad. Wereldwijd trekken jongeren van het platteland naar de stad voor werk. Sterk versimpeld: het platteland is behoudend en nationalistisch, terwijl steden open en internationaal georiënteerd zijn.
Een zelfde soort electorale onderschatting speelde bij Trump. Trump verloor (zwaar) in de staten Californië en New York maar won in relatief veel kleinere staten tussen de West en de Oost kust (zie Cook Political report). Clinton bezocht veel van die kleinere staten niet eens omdat ze die electoraal niet belangrijk genoeg vond. Zij onderschatte het effect van het Kiescollege systeem.
Bovenstaande heeft geleid tot een hernieuwde belangstelling voor een oud vakgebied: politieke geografie. Volkskrant, 7 april 2016: “Het referendum over het EU-associatieverdrag met Oekraïne was niet een kwestie van rechts tegen links, of religieus versus niet-religieus. Het ging ook nauwelijks om het verdrag zelf, maar veel meer over sociale samenhang en wantrouwen versus vertrouwen. Dat is de analyse van electoraal geograaf Josse de Voogd []”.
Volkskrant: “Hij maakte een kaart van die uitslag, [] waaruit blijkt hoe hartgrondig gemeentelijke bevolkingen ‘tegen’ hebben gezegd. De donkerste kleuren duiden op het uitschreeuwen van een nee, zoals op Urk waar 83,3 procent tegen het verdrag is. In een handvol gemeenten won ‘voor’, met daarbij grote steden zoals Amsterdam, Groningen, Leiden en Nijmegen. Dat zijn allemaal gekende universiteitssteden, net als Wageningen en Utrecht waar ze het hardst ‘ja’ hebben geroepen.”
Tenslotte is er nog een persoonlijke reden voor de vermoedelijke onderschatting van de Wilders aanhang. Ik zou emotioneel namelijk weinig moeite hebben om op Wilders te stemmen. Rationeel verzet ik me tegen de linkse en nationalistische PVV agenda met een Islam-fobie.
Meindert Fennema, Wilders-biograaf en politicoloog, in het Parool van 11 februari: Wilders is “een labiele figuur, net als Trump. Een man die zijn eigen onzekerheid overschreeuwt. Als zijn programma wordt doorgezet leidt dat tot etnische zuiveringen.” Ja, ik ben ongerust over Nederland.
0 Comments